Z nadmiaru pracy i radości nie miałem ostatio czasu pisać. Ten wpis powstał w zarysie w okolicy wiosny, i miał być odpowiedzią na temat zadany przez Szpona w Karnawale Blogowym, to jest „Kobiety”. Postanowiłem napisać coś na temat strasznie w fandomie niszowy. Zamiast zliczać ilustracje w podręcznikach i uczestniczyć w femi-flameach czy krytykować reklamę Q-Workshopu z kobietą w wannie, chciałem spłodzić tekst o RPGach i graniu w takowe, a dokładnie o losach niewieścich w systemach RPG, o postaciach kobiecych w różnych konwencjach. Ale po napisaniu tekstu nie byłem z niego zadowolony. Zauważyłem, że tak naprawdę piszę o NPCach na siłę zawężając temat do jednej płci. Dlatego tekst wrzucam dopiero dziś, po przeredagowaniu, jako ogólną poradę dotyczącą płci bohaterów w grach.

 

Często, jako gracz słyszałem, a jako mistrz gry mówiłem „nie możesz taką postacią zagrać”. W wielu wypadkach sprawa dotyczyła płci postaci. A to facet chciał zagrać kobietą – gejszą, a to dziewczyna chciała grać mężczyzną – rycerzem. Z perspektywy czasu, często niesłusznie podpierając się źle rozumianą konwencją i odmawiałem takich prośbom. I właśnie na tym, na zrozumieniu konwencji i niesionych przez nią ograniczeń będzie ten tekst.

Wybór światów, w których można toczyć przygody jest ogromny. Mamy wybór od picia herbatki w bambusowej chacie po rąbanie potworów mieczem łańcuchowym w kosmosie. Niewiele jest systemów, które otwarcie mówią „tu można grać tylko postacią kobiecą albo męską”. Większość raczej nie miesza płci z dostępnością klas czy profesji postaci. Za to często robią to gracze z powodu swojej własnej interpretacji systemu. W związku z tym, każdemu MG i graczowi zastanawiającemu się, czy dana postać może mieć określoną płeć, proponuję zadanie sobie paru pytań.

• Czy system mówi wprost, że daną postacią może być tylko mężczyzna albo kobieta

Wiele systemów nie mówi. Czasem dlatego, że autorzy uważają taki rozdział za oczywisty, czasem dlatego, że go przeoczyli. Przeważnie dlatego, że mają to głęboko w poważaniu. Serio. Jeśli podręcznik mówi, że „Panną Otaku” może zostać tylko kobieta, to sprawa jest chyba jasna. Ale jeśli mówi, że „każdy może zostać rycerzem poszukującym” to powinieneś sprawę potraktować dosłownie – rycerzem tym może zostać każdy, niezależnie od płci.

• Czy system sugeruje, że dana profesja jest tylko dla kobiet lub mężczyzn?

Wiele systemów wykorzystuje oczywiste wzorce kulturowe. Na przykład wprowadza zakony rycerskie, które powołują się na konkretny kodeks rycerski, wzięty z historii. Jeśli tak jest, to zastosuj się do wzorca, ale zastanów się, czy nie zastosować jakiegoś obejścia lub przykładu historycznego, który pozwoliłby taką postacią zagrać. Dziewczyna chce zagrać takim rycerzem? To może gra kobietą przebraną za mężczyznę. Albo jedyną córką znanego rycerza, powszechnie znanym wyjątkiem – kobietą w zbroi.

• Czy też może po prostu wydaje Ci się, że ta profesja jest stworzona dla mężczyzn lub kobiet?

Jeśli tak jest, to może warto przełamać stereotyp? Kobieta będąca przywódcą organizacji przestępczej może być bardziej wyrachowana i bezwzględna od kolegów. Mężczyzna pielęgniarz może być zniewieściały, lub przeciwnie, szorstki i gburowaty. Może warto poszerzyć horyzonty.

• W końcu, jeśli nie masz innych przykładów, sięgnij do historii.

Im dalej wstecz, tym bardziej podziały i role płciowe bardziej zarysowane. Społeczeństwa wieków średnich chciały chronić oraz ograniczać kobiety. Ale sięgając dalej wstecz możemy zauważyć już różnorodne postawy wobec płci niewieściej. Sięgnij nawet do Wikipedii i zerknij na to, jak dane społeczeństwo traktowało swoje kobiety. W dwudziestym wieku to się wszystko miesza. Coraz mniej zawodów jest warunkowanych cechami fizycznymi i im dalej w przyszłość, tym mniejsze znaczenie przy wyborze profesji będzie miało to, co mamy między nogami. Mimo to w krajach rozwiniętych można zauważyć, że wciąż pozostają pewne zawody „twarde” – przeważnie wojsko i zawody inżynierskie, oraz miękkie – medycyna i edukacja.

• Czy postać, którą tworzysz to zwykły śmiertelnik, czy ktoś ważny

Ważnym można więcej. Można łamać konwenanse, bawić się stereotypami i cieszyć większą swobodą obyczajową. Mała podpowiedź: postaci graczy należą z zasady do tych ważnych.